SAĞLIKLI BESLENME
27 Haziran 2024

Sağlıklı beslenme; büyüme ve gelişme, yaşamın sürdürülmesi, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi, yaşam kalitesinin arttırılması için besinlerin tüketilmesidir. Bireyin beslenme durumunu; besinin üretiminden tüketimine kadar birçok etmen etkilemektedir. Bu etmenler; bireyin genetik özellikleri, yaşı, beslenme durumu ve diğer yaşam biçimi şekilleri (fiziksel aktivite ve sigara içme alışkanlığı gibi), sosyal ve çevresel etmenleri (ev koşulları, sanitasyon ve hijyen gibi), stres, çalışma koşulları ve aile desteği gibi birçok diğer sosyal ve kültürel çevre özelliklerinin ürünüdür.

 

Beslenme şekli (diyet), insan sağlığının en önemli ve değiştirilebilir yaşam biçimi belirleyicisidir. Hem yetersiz beslenme, hem de aşırı beslenme ölümlerin ve hastalıkların oluşumunda önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle beslenme durumunun saptanması bireyin ve toplumun sağlığının geliştirilmesinin temel taşıdır. Ayrıca elde edilen veriler, ulusal besin ve beslenme politikalarının geliştirilmesi (besin güvencesi, besin güvenliği, sağlıklı beslenme ve yaşam biçimi) ile önceliklerin belirlenmesi, besine dayalı rehberlerin hazırlanması gibi birçok aktivitenin planlanması, uygulanması ve yeniden değerlendirilmesi olanağını sağlar. Hasta bireyin beslenme durumunun saptanması ise, uygulanacak tibbi beslenmenin yönetimini (planlanması, uygulanması ve tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi gibi) etkinleştirir. Antropometrik  ölçümler (vücut boyutlarının ve bileşiminin saptanması), biomarkerların analizi (besin öğesi alımını veya besin öğesi alımının etkisini yansıtır), klinik belirtilerin (yetersiz ve dengesiz besin öğesi alımı sonucu oluşan belirtiler) saptanması, diyetle besin alımının (besin tüketimini ve besin öğesi alımını miktar ve tür olarak yansıtır) saptanması beslenme durumunun saptanmasında kullanılan temel yaklaşımlardır. Psikososyal verilerin elde edilmesi de sorunların nedenlerinin ve uygulanacak yaklaşımların belirlenmesi için gereklidir.

·         TÜRKİYE BESLENME REHBERİ (TÜBER) 2022

https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Rehberler/Turkiye_Beslenme_Rehber_TUBER_2022_min.pdf